Tankwall

(Het landfront) was gericht tegen aanvallen vanaf de landzijde op de vesting IJmuiden. De opbouw van de linie bestond uit een aaneengesloten rij versperringen met daarachter bunkers. In het duingebied bestonden de versperringen met name uit Höckerhindernisse. Dit waren rijen betonnen piramides die niet passeerbaar mochten zijn voor voertuigen en tanks. In het oosterlijk deel van de duinen werd de linie gevormd door een tankmuur (Panzermauer) die uiteindelijk overging in een zigzag lopende tankgracht gevuld met water. De bunkers in het Landfront bestaan uit verschillende categorieën. De bunkers van waaruit de verdediging van het Landfront actief plaatsvond. Dit zijn bunkers waarin een stuk pantserafweergeschut opgesteld stond. De aan de linie gelegen infanterie was grotendeels in de 45 manschappenbunkers ondergebracht.

De tankmuur ten zuiden van IJmuiden tussen Sperre 110 en 111. Deze actieve verdediging tegen aanvallen van tanks en infanterie vond plaats vanuit gevechtsbunkers en veldversterkingen. Met passieve middelen werd getracht de verdediging te optimaliseren. Hiervoor werden zo veel mogelijk de geografische omstandigheden van het gebied uitgebuit.

Daar waar een gracht of afgegraven duinwand niet mogelijk was, werd gekozen voor duurzame hindernisse van beton en staal. Hiervoor hebben de Duitsers in Nederland in vergelijking met de rest van Europa veelvuldig gebruik gemaakt van betonnen tankmuren (Panzermauer), al dan niet voorzien van een uitstekende kraag om het klimmen ervan te bemoeilijken.

De Muur nabij de Walzkörpersperre, gefotografeerd in mei 2017.

Sinds eind jaren zeventig wordt de cultuurhistorische waarde van de bunkers steeds meer ingezien. De resten van de Atlantikwall zijn een tastbaar overblijfsel van de Tweede Wereldoorlog en als zodanig Nederlands erfgoed. Een aantal complexen is inmiddels aangewezen als rijksmonument, maar een duidelijk landelijk overzicht ontbreekt nog steeds.

De restanten spreken ook een groter publiek aan. Omdat nogal wat bunkers en antitankmuren in natuurgebied liggen zijn ze een gewild doel voor een wandeling. Ook zijn in het hele land bunkergroepen actief. Zij gaan – al of niet illegaal – op zoek naar nog onbekende restanten van de Atlantikwall, wisselen onderling informatie uit en vragen aandacht voor wat er nog bestaat.

Bron: Rudi Rolf & Hans Sakkers – Ruud Pols & Leo de Vries – en Duinenmensen.nl